لولههای هوای فشرده معمولاً از متریالهایی مانند پلاستیک، فولاد، مس و آلومینیوم تولید میشوند. انتخاب متریال مناسب به نیازهای سیستم هوای فشرده شما بستگی داشته و نیازمند ارزیابی اولیه و بررسی ویژگیهای هر ماده است. در حال حاضر، برای توزیع هوای فشرده، نصابها عمدتاً از پنج نوع لوله استفاده میکنند.
فولاد گالوانیزه
این ماده پرکاربردترین انتخاب برای حمل هوای فشرده است و تکنسینهای نصب تجربه زیادی در کار با آن دارند. پوشش گالوانیزه به افزایش عمر مفید لوله و محافظت در برابر زنگزدگی کمک میکند.

اما این نوع لوله دارای معایبی نیز هست:
- ضریب اصطکاک بالایی دارد که منجر به افزایش افت فشار در شبکه میشود.
- الاسته به خوردگی است؛ فلسهای ناشی از تخریب گالوانیزه میتوانند انسدادهایی ایجاد کنند که خطرات ایمنی به دنبال خواهد داشت.
- نصب آن نیازمند تخصص و استفاده از تجهیزات ویژهای مثل ماشین آلات برش و رزوهکاری است. در صورت نیاز به جوشکاری، باید توسط جوشکار ماهر انجام شود.
- وزن زیاد و دشواری در جابهجایی موجب میشود اتصالات آن (رزوهای یا جوشی) حساس به شکست باشند. همچنین نیازمند روشهای تقویتشده برای تثبیت و تعلیق در سیستم است.
لولههای فولادی ضد زنگ

برتری این نوع لوله در مقاومت کامل آن در برابر خوردگی داخلی و خارجی نهفته است. برخی صنایع مانند داروسازی، بیمارستانها، آزمایشگاهها و تأسیسات بهداشتی به دلیل حساسیتهای بالا، ملزم به استفاده از این لولهها هستند. نوع پیشنهادی برای این کاربردها SS304L یا SS316L است. علاوه بر این، NFPA فولاد ضد زنگ را برای سیستمهای خلاء مراکز درمانی تأیید کرده است.
لوله آلومینیومی

لولههای آلومینیومی مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند، سبک هستند و جابهجایی آنها آسان است. از دیگر مزایای این لولهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سطح صاف داخلی که مقاومت جریان را کاهش داده و از انسداد ناشی از خوردگی جلوگیری میکند. این ویژگی موجب بهبود راندمان و کاهش هزینهها در مقایسه با لولههای گالوانیزه میشود.
- انعطافپذیری بالا در تغییرات ساختاری یا جابهجایی تأسیسات، که برای پروژههای گسترشیافته بسیار مفید است.
لوله مسی
مس مادهای مقاوم در برابر خوردگی است که برش و جوشکاری آن راحت بوده و طیف وسیعی از اتصالات برای آن موجود است.
معایب

- – نصب سیستمهای مسی از جمله لحیمکاری آنها نسبت به آلومینیوم زمانبرتر و هزینهبرتر است.
- ضریب انبساط حرارتی آن تقریباً دو برابر آلومینیوم است؛ بنابراین در تأسیسات بزرگتر به تجهیزات بیشتری برای جبران این انبساط نیاز خواهد بود.
کاربرد اصلی این لولهها در بخش پزشکی است، به ویژه در سیستمهایی که قطر کوچکی دارند.
لوله پلاستیکی
لولههای پلاستیکی اقتصادی، مقاوم در برابر خوردگی و نصب آنها آسان است. اما محدودیتهایی دارد:

- همه لولههای پلاستیکی برای انتقال هوای فشرده مناسب نیستند؛ به طور مثال، استفاده از PVC در این کاربردها بسیار خطرناک بوده و از سوی سازندگان توصیه نمیشود. خطر انفجار و آزاد شدن قطعات PVC تحت فشار بالا وجود دارد که میتواند آسیبزا باشد.
- با گذشت زمان، لوله PVC شکننده و آسیبپذیر میشود که احتمال نشتی یا انفجار را افزایش میدهد.
- استفاده از آن ممکن است ناقض قوانین OSHA باشد، به ویژه برای حمل هوای فشرده یا گازها.
- لولههای پلیآمیدی عمدتاً برای کارگاههای کوچک با تجهیزات محدود کاربرد دارند.
چه نوع لوله کشی برای سیستم هوای فشرده توصیه میشود؟

برای سیستمهای توزیع هوای فشرده بادوام، اغلب لولههای آلومینیومی به دلیل استحکام بالا، وزن کم و مقاومت عالی در برابر خوردگی مورد استفاده قرار میگیرند. هرچند هزینه اولیه این مواد بیشتر از لولههای گالوانیزه است، اما صرفهجویی در زمان و هزینه نصب این تفاوت را جبران میکند.
برای کارخانههایی که از کمپرسورهای بدون روغن (کمپرسورهای اسکرو اویل فری) بهره میبرند، استفاده از لولههای فولادی ضد زنگ توصیه میشود تا از مشکلات خوردگی و آلودگی جریان هوای پایین دست جلوگیری شود. هر چند در گذشته جوشکاری لولههای استنلس استیل فرآیندی زمانبر و پرهزینه بود، اما امروزه سیستمهای پیشرفتهای از جنس استنلس استیل در دسترس هستند که هزینه نصب را به میزان قابل توجهی کاهش میدهند.
برای بهرهبرداری بهینه از سیستم لولهکشی هوای فشرده، ضروری است که دستورالعملها و توصیههای ارائهشده توسط سازنده را به دقت دنبال کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که تمامی محدودیتهای مربوط به فشار و دما رعایت شدهاند تا عملکرد و ایمنی سیستم تضمین شود.